آیا ایران آماده دوقلوی دیجیتال در کنار BIM هست؟
مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) و دوقلوی دیجیتال (Digital Twin) دو فناوری هستند که صنعت ساختوساز جهان را وارد عصر جدیدی کردهاند. ترکیب این دو، مدیریت پروژهها را از مرحله طراحی تا بهرهبرداری متحول میکند. اما پرسش مهم اینجاست: آیا ایران برای پذیرش این تحول دیجیتال آماده است؟
دوقلوی دیجیتال و BIM؛ مکمل یکدیگر
BIM یک مدل دیجیتال دقیق از ساختمان یا زیرساخت ایجاد میکند؛ مدلی که شامل جزئیات مربوط به مصالح، هزینه، انرژی و زمانبندی است. اما دوقلوی دیجیتال یک قدم جلوتر میرود. این فناوری با استفاده از اینترنت اشیا، سنسورها و هوش مصنوعی، یک نسخه زنده از دارایی واقعی تولید میکند که همواره با دادههای واقعی بهروزرسانی میشود.
در واقع، بدون BIM، ساخت یک دوقلوی دیجیتال واقعی غیرممکن خواهد بود. بنابراین، BIM و دوقلوی دیجیتال در ایران باید در کنار هم دیده شوند.
وضعیت BIM و دوقلوی دیجیتال در ایران
در ایران طی سالهای اخیر، BIM بیشتر در پروژههای آزمایشی و دانشگاهی مطرح بوده است. برخی پروژههای بزرگ عمرانی نیز بهصورت محدود از این فناوری استفاده کردهاند. اما در زمینه دوقلوی دیجیتال هنوز جایگاه مشخصی وجود ندارد.
- نبود مقررات و استانداردهای ملی برای BIM
- کمبود متخصصان آموزشدیده
- هزینههای بالای نرمافزار و سختافزار
- ضعف زیرساختهای دیجیتال در پروژههای عمرانی
نگاه جهانی؛ چه درسی برای ایران دارد؟
کشورهایی مانند انگلستان و سنگاپور نمونههای موفق در این زمینه هستند. انگلستان از سال ۲۰۱۶ استفاده از BIM سطح ۲ را در تمام پروژههای دولتی الزامی کرده است. سنگاپور نیز با سرمایهگذاری در آموزش و توسعه زیرساختهای دیجیتال توانسته یکی از پیشروهای آسیا شود.
فرصتهای ایران برای BIM و دوقلوی دیجیتال
- پروژههای عظیم ملی مانند سدسازی، مترو و راهآهن
- نیاز فوری به کاهش هزینهها و زمان ساخت
- نیروی انسانی متخصص در دانشگاهها و شرکتهای مهندسی
- ضرورت مدیریت مصرف انرژی در ساختمانها
نتیجهگیری
BIM و دوقلوی دیجیتال آینده مدیریت پروژههای عمرانی هستند. ایران هنوز در آغاز این مسیر قرار دارد، اما هرچه سریعتر باید به این فناوریها توجه کند. پرسش اصلی این نیست که ایران آماده است یا نه؛ بلکه این است که چقدر زمان باقی مانده تا از رقابت جهانی عقب نماند؟