مدلسازی اطلاعات ساختمان برای کاهش دعاوی پروژه‌های ساختمانی

در پروژه‌های عمرانی، اختلافات میان پیمانکار، مشاور و کارفرما یکی از عوامل اصلی تأخیر، افزایش هزینه و در نهایت دعاوی حقوقی است. فناوری BIM یا همان مدلسازی اطلاعات ساختمان، راه‌حلی مؤثر برای کاهش این تنش‌ها فراهم می‌کند. با کمک مدل دیجیتالی دقیق و یکپارچه، تمامی اطلاعات پروژه در یک بستر مشترک قرار می‌گیرد و بسیاری از مشکلات قبل از وقوع، شناسایی و رفع می‌شوند.

cost bim

چرا اختلافات در پروژه‌های عمرانی اتفاق می‌افتد؟

عوامل زیادی در شکل‌گیری دعاوی نقش دارند؛ از نقشه‌های ناقص و ناهماهنگ گرفته تا تخمین نادرست هزینه‌ها و برنامه‌ریزی ضعیف. در روش‌های سنتی، این مسائل معمولاً در زمان اجرا مشخص می‌شوند که باعث توقف پروژه، ادعای خسارت یا تغییر قرارداد می‌گردد.

مدل‌سازی اطلاعات پروژه چگونه از دعاوی جلوگیری می‌کند؟

BIM با ترکیب مدل سه‌بعدی با اطلاعات زمانی و مالی، امکان تحلیل دقیق‌تری از پروژه را فراهم می‌کند. برخی از مزایای اصلی عبارتند از:

• شناسایی تداخل‌ها: با استفاده از نرم‌افزارهای BIM می‌توان برخوردهای احتمالی بین اجزای مختلف طراحی را قبل از ساخت شناسایی کرد.
• مستندسازی یکپارچه: همه اسناد و تصمیمات در یک فضای مشترک ثبت و به‌روزرسانی می‌شوند.
• شفافیت در هزینه: با مدل‌سازی مالی (5D)، هزینه‌ها به‌صورت لحظه‌ای برآورد و مدیریت می‌شوند.
• برنامه‌ریزی اجرایی دقیق: مدل زمان‌بندی (4D) به پیمانکار کمک می‌کند مراحل اجرا را بهتر کنترل کند.

مطالعه موردی: پروژه Crossrail لندن

یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های زیرساختی اروپا، Crossrail لندن بود که با بهره‌گیری از BIM توانست تغییرات طراحی را تا ۳۰٪ کاهش دهد. همچنین بسیاری از ادعاهای مالی به دلیل شفافیت داده‌ها و مستندات قابل استناد، از ابتدا مدیریت شدند.

مطالعه بیشتر در مورد BIM در پروژه Crossrail

وضعیت پروژه‌ها در ایران و نیاز به BIM

در بسیاری از پروژه‌های ساختمانی ایران، نبود مستندسازی دقیق و نبود دید شفاف میان طرفین، اختلافات زیادی به همراه دارد. با به‌کارگیری مدلسازی اطلاعات پروژه، می‌توان از بسیاری از هزینه‌های جانبی و چالش‌های حقوقی پیشگیری کرد.

خدمات پایابیم در مدیریت دعاوی با BIM

• خدمات BIM برای پروژه‌های EPC
• مدل‌سازی زمان و هزینه با 4D/5D BIM
• تهیه مستندات حقوقی مبتنی بر مدل پروژه
• تحلیل تداخلات طراحی برای کاهش ادعاها

جمع‌بندی

با استفاده از مدل‌سازی اطلاعات ساختمان، می‌توان بسیاری از اختلافات و ادعاهای رایج در پروژه‌های عمرانی را قبل از اجرا حل کرد. این رویکرد نه‌تنها بهره‌وری پروژه را افزایش می‌دهد، بلکه ریسک‌های مالی و حقوقی را نیز به حداقل می‌رساند.